Στα μέσα Δεκεμβρίου, συμπληρώθηκαν τρεις δεκαετίες από τη σημαντικότερη αλλαγή που γνώρισε ποτέ το ποδόσφαιρο σε επίπεδο κανονισμών. Στις 15 Δεκεμβρίου 1995, έπειτα από μια πενταετή δικαστική μάχη, ο –σήμερα 61 ετών– Βέλγος Ζαν-Μαρκ Μποσμάν, άσημος ποδοσφαιριστής τότε, μαζί με τους δύο νεαρούς δικηγόρους του, δικαιώθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο Λουξεμβούργο, οδηγώντας σε μια απόφαση που άλλαξε οριστικά το άθλημα.
Η άρνηση της RC Λιέγης να τον παραχωρήσει στη Ντανκέρκ, σε συνδυασμό με την πρόθεση της ομάδας στην οποία άνηκε, να του μειώσει τις αποδοχές, οδήγησαν την υπόθεση στα δικαστήρια. Εκεί, βασισμένος στη Συνθήκη της Ρώμης του 1957, η οποία προέβλεπε ρητά και κατηγορηματικά ότι κάθε εργαζόμενος είναι ελεύθερος να εργάζεται σε όποια χώρα – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιθυμεί, επιχείρησε να αλλάξει τα δεδομένα και το έκανε.
Ο κάθε παίκτης από τότε, ήταν ελεύθερος να επιλέξει την ομάδα της αρεσκείας του, για να συνεχίσει την καριέρα του και είχε το δικαίωμα να διαπραγματευτεί με τη λήξη του συμβολαίου του, χωρίς η παλιά του ομάδα να έχει οικονομικές απαιτήσεις γιααυτόν. Η υπόθεση, αναλυμένη σε 350 παραγράφους και άρθρα, συγκαταλέγεται στις πιο πλήρεις και άρτια τεκμηριωμένες νομικές αποφάσεις στην ιστορία του αθλητισμού.
Το προσωπικό του δράμα
«Ο αντίκτυπος ήταν τεράστιος», εξηγεί ο Ζαν-Μαρκ Μποσμάν μιλώντας στη γαλλική ιστοσελίδα franceinfo, επισημαίνοντας παράλληλα την έλλειψη αναγνώρισης από τον κόσμο του ποδοσφαίρου. «Σήμερα το ποδόσφαιρο είναι μια γιγαντιαία ασημένια μπάλα. Χωρίς την απόφαση Μποσμάν, δεν θα υπήρχε Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων, ούτε τα τηλεοπτικά δικαιώματα θα είχαν φτάσει σε τέτοια επίπεδα. Τον Δεκέμβριο του 1995 ήμουν σαν Άγιος Βασίλης για τους παίκτες, τους συλλόγους και τη FIFA. Κι όμως, καμία ομοσπονδία δεν με κάλεσε ποτέ. Ούτε η δική μου, ούτε η FIFA. Έφτιαξα μια τεράστια τούρτα, όλοι πήραν το κομμάτι τους και εγώ έμεινα χωρίς ούτε το κερασάκι. Σχεδόν 62 χρονών πια, το αντιμετωπίζω με ηρεμία και φιλοσοφία. Έτσι είναι η ζωή και οι δουλειές».
Σήμερα, ο Ζαν-Μαρκ Μποσμάν δηλώνει πως η βασική του έγνοια αφορά τα διοικητικά εμπόδια για την πλήρη αναγνώριση του καθεστώτος αναπηρίας του, μετά από ατύχημα που συνεχίζει να του προκαλεί χρόνιο πόνο στον αυχένα. Αν γύριζε τον χρόνο πίσω, θα έκανε ξανά το ίδιο; «Για να είμαι απολύτως ειλικρινής, θα έλεγα όχι. Η ζωή που ακολούθησε δεν ήταν καθόλου εύκολη», παραδέχεται.
Κατάθλιψη, αλκοολισμός, οικογενειακές δυσκολίες. Μια περίοδος που πλέον δεν θέλει να αναμοχλεύει. «Όλοι περνούν φάσεις αμφιβολίας και δοκιμασιών. Ωστόσο, μέχρι σήμερα τονίζονται μόνο οι αρνητικές πλευρές, αντί να αναδεικνύονται οι δυνατότητες που άνοιξε ο αγώνας μου», σημειώνει.
Ο Βέλγος πρώην ποδοσφαιριστής κυκλοφόρησε πρόσφατα βιβλίο, θέλοντας να μεταφέρει την ιστορία του στις νεότερες γενιές. «Τριάντα χρόνια μετά, οι νέοι παίκτες δεν γνωρίζουν γιατί μπορούν να μετακινούνται τόσο ελεύθερα. Στη δική μου εποχή, ελάχιστοι Γάλλοι αγωνίζονταν στο εξωτερικό. Το ίδιο ίσχυε για Βέλγους, Ιταλούς ή Άγγλους. Σήμερα, αν κοιτάξει κανείς τις εθνικές ομάδες, λίγες έχουν παίκτες που αγωνίζονται στη χώρα τους», εξηγεί.
«Με τον παλιό κανονισμό των τριών ξένων, ένας ποδοσφαιριστής όπως ο Κιλιάν Μπαπέ δεν θα είχε πάει τόσο εύκολα στη Ρεάλ Μαδρίτης. Θα έπρεπε πρώτα να αλλάξουν πράγματα στο ρόστερ», προσθέτει. Και συνεχίζει με μια προσωπική εμπειρία: «Στις αρχές Δεκεμβρίου με κάλεσε σε τουρνουά padel ένας πρώην παίκτης, ο Φρεντερίκ Πικιονέ. Εκεί συνάντησα παλιούς αστέρες, όπως τον Ρομπέρ Πιρές, τον Πατρίκ Βιεϊρά και τον Σιλβέν Βιλτόρ. Όλοι ήρθαν αυθόρμητα και μου είπαν: “Σε ευχαριστούμε, Ζαν-Μαρκ, για όσα έκανες για εμάς. Χάρη σε σένα, το ποδόσφαιρο άλλαξε”. Υπήρξε κι ένας άλλος, που δεν θα κατονομάσω, ο οποίος μου είπε: “Κι εγώ σε ευχαριστώ για τα χρήματα που μας βοήθησες να κερδίσουμε”».
Με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του, έχει απευθύνει έκκληση στους φορείς του ποδοσφαίρου να στηρίξουν οικονομικά τον άνθρωπο που άλλαξε για πάντα τα οικονομικά δεδομένα του αθλήματος, ο οποίος ζει μακριά από τον χώρο του ποδοσφαίρου και τις επιχειρηματικές του δομές, αναζητώντας μια αναγνώριση που, όπως λέει, δεν του δόθηκε ποτέ.
Σε άλλη του συνέντευξη στη γαλλική εφημερίδα L’Équipe, τόνισε χαρακτηριστικά: «Για όλους όσοι ωφελήθηκαν – συλλόγους, παίκτες, FIFA, UEFA – αυτή η απόφαση ήταν θεόσταλτη. Για όλους, εκτός από εμένα».
