Πως θα πράξει κανείς το σωστό, θα βελτιωθεί και θα προοδεύσει αν δεν κλείσει τα αυτιά και ανοίξει τα μάτια, ασκώντας αυτοκριτική και αναγνωρίζοντας το λάθος; Αν δεν εστιάσει στους τομείς που χρίζουν βελτίωσης και «χωνέψει» τα κακώς κείμενα; Εκείνα που χρίζουν διόρθωσης; Ρητορικά τα ερωτήματα…
Flashback στο καλοκαίρι του 2015 στο Βόλο. Η τελευταία «χρυσή» γενιά της Εθνικής Εφήβων. Η παρέα του Χαραλαμπόπουλου (MVP της διοργάνωσης τότε), του Παπαγιάννη, του Σκουλίδα, του Μουράτου, του Μιλεντίγεβιτς, του Λούντζη και των υπολοίπων, υπό τις οδηγίες του Ηλία Παπαθεοδώρου, ανέβηκε στο υψηλότερο σκαλί της Ευρώπης.
Αυτό ήταν και το τελευταίο μετάλλιο της «γαλανόλευκης» U18 σε EuroBasket (κάθε χρόνο λαμβάνει χώρα με εξαίρεση το διάλειμα λόγω Covid-19). Την 4η θέση είχε καταλάβει και το 2019 στην ίδια πόλη, χάνοντας στο μικρό τελικό από τη Ρωσία.
Από εκείνο το σύνολο που κατάκτησε την πρώτη θέση, μόλις δύο βρέθηκαν πριν από λίγους μήνες στο ολυμπιακό τουρνουά και την επιστροφή της «Επίσημης Αγαπημένης» σε αυτό μετά από 16 χρόνια. Ο ένας μάλιστα (ο άτυχος της τρέχουσας σεζόν, Βασίλης Χαραλαμπόπουλος) χωρίς ιδιαίτερο χρόνο συμμετοχής. Και δύο ακόμα θεωρούνται «παιδιά των παραθύρων» (Λούντζης και Μουράτος).
Εξαιρώντας κανείς την «μαχητική» Νέων Ανδρών που τα δύο τελευταία καλοκαίρια έχει φορέσει χαλκό στο στήθος, η συγκομιδή της τελευταίας δεκαετίας ως προς τις μικρές Εθνικές Ομάδες, δεν είναι η επιθυμητή.
Η μεγάλη εικόνα σε συνδυασμό με τη 15ετία ανομβρίας της μεγάλης Εθνικής (τελευταία φορά στο βάθρο το 2009 στην Πολωνία), έχει φουσκώσει ακόμα περισσότερο τον… Ασκό του Αιόλου.
Σε μια χώρα που λατρεύει να μεψιμοιρεί – δεν είναι μονάχα ο αθλητισμός θύμα του φαινομένου αυτού – και να αρνείται πεισματικά την αισιόδοξη νότα, χωρίς να σημαίνει πως υπάρχει μονάχα άσπρο και μαύρο, κάποια σημαντικά prospects διαφαίνονται.
Ένα από αυτά είναι και ο Στέφανος Σπάρταλης, ο οποίος το προηγούμενο Σαββατοκύριακο και με δεδομένη τη λειψανδία στην «ερυθρόλευκη» ρακέτα, βρήκε χρόνο συμμετοχής στο ροτέισον του Γιώργου Μπαρτζώκα στη Ρόδο. Και τα πήγε περίφημα.
Ο γεννημένος τον Ιούλιο του 2006 Χιώτης σέντερ, πέτυχε τους πρώτους του πόντους στη μεγάλη κατηγορία, λίγες εβδομάδες αφότου είχε κάνει το ντεμπούτο του με τον Ολυμπιακό στην Καρδίτσα.
Σε 14′ παρουσίας του στο παρκέ κόντρα στον Κολοσσό, ο επαγγελματίας από το καλοκαίρι με τους Πειραιώτες Σπάρταλης, σκόραρε επτά πόντους ενώ κατέβασε και 6 ριμπάουντ σε μια μεστή εμφάνιση.
Κάπως έτσι πρωτοσυστήθηκε στο ευρύ κοινό διότι ήταν ήδη γνωστός στους… μυημένους του χώρου ήδη από τον ΒΑΟΛ, ομάδα από «Νησί της Μαστίχας». Πολλώ δε μάλλον την τελευταία διετία που κατοικοεδρεύει στον Πειραιά.
Πρωταθλητής και MVP στο Rising Star με τoυς Έφηβους του Ολυμπιακού πριν από μερικούς μήνες, γεμάτες εμφανίσεις στο Next Generation Tournament της Euroleague, μέλος των μικρών Εθνικών ομάδων.
Ο Σπάρταλης λοιπόν αποτέλεσε την αφορμή για μία μπασκετοκουβέντα που έπιασε αρκετές ευαίσθηες «χορδές» με τον προπονητή του στην Εθνική Εφήβων (U18) το καλοκαίρι, Ιωσήφ Νικολαϊδη.
Ο ομοσπονδιακός τεχνικός και προπονητής στην περιβόητη ακαδημία ΔΕΚΑ που έχει βγάλει σπουδαία ταλέντα τα τελευταία χρόνια (μεταξύ αυτών και οι Σαμοντούροβ και Λιοτόπουλος) και πρωταγωνιστεί στα ηλικιακά πρωταθλήματα, δεν έκρυψε στο Ole.gr την αισιοδοξία του για το μέλλον του ελληνικού μπάσκετ.
Παρόλα αυτά δεν αρκέστηκε μονάχα σε «ρόδινα» λόγια και… κόκκινα χαλιά. Ο κόουτς Νικολαϊδης στάθηκε στην «αλήθεια» που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι νέοι που έχουν φιλοδοξίες αν θέλουν να προοδεύσουν.
«Καυτά» ζητήματα όπως η έννοια του ταλέντου και της νοοτροπίας τέθηκαν επί τάπητος. «Τα παιδιά πρέπει να ψήνονται και να παίζουν πριν πάνε σε μία μεγάλη ομάδα» υποστήριξε περίτρανα ο Ιωσήφ Νικολαϊδης σε ένα από τα «αιώνια» διλήμματα.
«Ο δρόμος είναι ανοιχτός για εκείνον»
«Να του πούμε συγχαρητήρια και καλή συνέχεια. Καλή σταδιοδρομία να έχει. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό παιδί και χαρακτήρα. Το στοιχείο που τον χαρακτηρίζει είναι η δύναμή του. Είναι πολύ δυνατός από τη φύση του. Αν πάμε σε ποιο τεχνικές αρετές του, είναι δυνατός στα ριμπάουντ, τόσο αμυντικά όσο και επιθετικά. Παίρνει καλές θέσεις μέσα στη ρακέτα.
Ο δρόμος είναι για αυτόν ανοιχτός. Ελπίζω τα επόμενα χρόνια να δουλέψει πολύ και να προοδεύσει», σχολίασε ο 47χρονος πλέον Έλληνας προπονητής που έχει αγωνιστεί στα νιάτα του στον Άρη και έχει περάσει από τις Ακαδημίες του Ολυμπιακού μεταξύ άλλων.
Όλα τα παραπάνω για ένα παιδί που αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη «γαλανόλευκη» ελπίδα στη θέση των σέντερ αν και δεν είναι ο κλασσικός ψηλός. Περισσότερο με τον κατά δύο χρόνια μεγαλύτερό του Βαγγέλη Ζούγρη του Περιστερίου μοιάζει η σωματοδομή του αν και κατά τι ψηλότερος (2,05 ο Σπάρταλης, 2,01 ο Ζούγρης).
«Αν και δεν έχει το ύψος που χαρακτηρίζει τη θέση αφού είναι ένας undersized ψηλός, με τη δύναμή του μπορεί να ανταπεξέλθει σε όποιες δυσκολίες βρεθούν μπροστά του. Άλλωστε δεν παίζουν πάντα οι πιο ψηλοί αλλά αυτοί που παίζουν πιο ψηλά». συμπλήρωσε.
Υπάρχει οδηγός επιτυχίας ούτως ώστε να φτάσει ένα από τα τόσα και τόσα παιδιά που βρίσκονται σε ακαδημίες ομάδων ανά τη χώρα, να αγωνίζεται στο υψηλότερο εγχώριο επίπεδο και όχι μόνο;
Ο κόουτς Νικολαϊδης έθεσε ένα τρίπτυχο. Πως ξεχωρίζει κανείς από τη μάζα λοιπόν;
«Το πρώτο είναι η αγάπη για αυτό που κάνει. Να αγαπάει το παιχνίδι αυτό καθ’ αυτό. Κατά δεύτερον, να είναι ανταγωνιστικός σαν χαρακτήρας. Να του αρέσει και να αντέχει την πίεση, το ματσάρισμα με αντιπάλους που μπορεί να είναι καλύτεροι την προκειμένη στιγμή. Μπορεί να είναι πιο δυνατοί ή πιο έτοιμοι. Πρέπει να θέλει να κερδίζει.
Και τρίτο είναι η δουλειά. Να είναι δηλαδή παιδί του γηπέδου, να ζει όλη μέρα σε αυτό, βελτιώνοντας τα τεχνικά χαρακτηριστικά που χρειάζεται για να ανταπεξέλθει στις υψηλές απαιτήσεις της θέσης και της ομάδας του».
«Βιάζονται τα παιδιά να κάνουν τα βήματα»
Στο χωριό μου λένε «trust the process». Το κάθε στάδιο της διαδικασίας έχει τη δική του σημασία για το τελικό αποτέλεσμα. Κι αν παραληφθεί, ίσως αυτό να αποβεί μοιραίο στην μετέπειτα ζωή/ωρίμανσή του.
Λένε επίσης πως αν κόψεις τον καρπό νωρίτερα από το αναγκαίο επιταχύνοντας τα προβλεπόμενα, δεν θα γίνει ποτέ αυτό για το οποίο προοριζόταν.
Το ερώτημα λοιπόν ήταν σαφές όπως και η απάντηση του ομοσπονδιακού τεχνικού. Μέλη στους «μεγάλους» και απόκτηση εμπειριών από αθλητές με παραστάσεις με μηδαμινό ή απειροελάχιστο όμως χρόνο συμμετοχής ή μακριά και αγαπημένοι;
«Τα παιδιά δεν πρέπει να βιάζονται, θα πρέπει να κάνουν τα βήματα ένα ένα. Πολλές φορές βιάζονται να πάνε σε έναν μεγάλο σύλλογο, όντας μη έτοιμοι να ανταπεξέλθουν σωματικά, πνευματικά και τεχνικά. Και κατά συνέπεια κάθονται στον πάγκο.
Πιστεύω ότι τα παιδιά πρέπει να παίζουν, να έχουν τη μπάλα στα χέρια, να παίρνουν ευθύνες και αποφάσεις. Γιατί έτσι γίνονται πιο δυνατοί. Ακόμα και σε μικρότερες κατηγορίες, τα παιδιά πρέπει να ψήνονται, να δείξουν τι μπορούν να κάνουν. Να μπουν να παίξουν από μικρή ηλικία ακόμα και στη Β΄ Εθνική ή την Α2.
Και όταν νιώσουν πραγματικά έτοιμοι και έρθει η μεγάλη ομάδα να τους ζητήσει, να πάνε με ρόλο. Να έχουν ένα δεκάλεπτο ας πούμε στην αρχή, με στόχευση. Να τους ‘χτυπήσουν’ την πόρτα, λέγοντάς τους «σε θέλω για να κάνεις αυτά τα πράγματα». Θα πρέπει όμως οι ίδιοι να το έχουν αποδείξει από τα προηγούμενα χρόνια ότι μπορούν να το κάνουν.»
Μία ενδιάμεση λύση βέβαια έχει δοθεί με τη χορήγηση «διπλών» δελτίων. Δυνατότητα που έχει κάνει χρήση και ο Ολυμπιακός με τον Σπάρταλη, ο οποίος παίζει και για τον Παπάγου στην Elite League.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο μάλιστα είχε… διπλοβάρδια αφού διένυσε όλη την Ελλάδα. Το Σάββατο (7/12) ήταν με τους «στρατηγούς» στη Θεσσαλονίκη για το ματς με τη ΧΑΝΘ (έπαιξε 9’44”), στη συνέχεια μπήκε στο αεροπλάνο για τη Ρόδο και μετά από λίγες ώρες φόρεσε τα «ερυθρόλευκα».
«Σίγουρα έχουν βοηθήσει κατά περιπτώσεις. Πρέπει οι σύλλογοι που ανήκουν οι νεαροί, να γνωρίζουν το πρόγραμμα της ομάδας που στέλνουν τα παιδιά. Αν η ομάδα δηλαδή υποστηρίζει την ανάπτυξη νεαρών. Πρέπει να υπάρχει μία συνέχεια και μία συνεργασία για να έχει νόημα όλο αυτό.»
Ο Ιωσήφ Νικολαϊδης δεν είναι από εκείνους τους απανταχού πολέμιους. Αντιθέτως έχει φάει τις ηλικιακές κατηγορίες με το… κουτάλι, δουλεύει με παιδιά και είναι από τους πλέον κατάλληλους για να απαντήσουν σε κλισέ αλλά άκρως σημαντικά ερωτήματα.
Όπως το κατά πόσον υπάρχει ταλέντο στους «κόλπους» του ελληνικού μπάσκετ ή αν αισθάνεται αισιόδοξος ως προς την επόμενη μέρα του.
Περί σωστής κατεύθυνσης
«Πάντα βγαίνουν και θα βγαίνουν καινούργια παιδιά με δυνατότητες. Και αυτά έχουν ανάγκη τη σωστή κατεύθυνση. Να ακούν δηλαδή τους ‘σωστούς΄ ανθρώπους, εκείνους που θα τους βοηθήσουν πραγματικά και ουσιαστικά να αναπτυχθούν. Χωρίς πολλά λόγια, ο στόχος είναι να δουν την πραγματικότητα.
Ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος εκεί έξω, με μεγάλες κουβέντες κανένας δεν έγινε παίκτης. Το κόκκινο χαλί δεν στρώθηκε σε κανέναν για να περπατήσει. Θέλει πάρα πολλή δουλειά από όλους, λέγοντας στα παιδιά την αλήθεια και μόνο αυτή. Να μην τους χαϊδεύουμε τα αυτιά. Η αλήθεια είναι σκληρή και πρέπει να την κατανοήσουν.»
Πάντα υπήρχαν ταλέντα και πάντα θα υπάρχουν. Χρειάζονται ωστόσο τη σωστή κατεύθυνση.»
Και ποια η λύση άραγε για να μεγαλώσει ο αριθμών αυτών των ταλέντων που βγαίνουν από τα… σπλάχνα; Ο κόουτς Νικολαϊδης ενστερνίζεται πως…
«Πρέπει να αλλάξει η νοοτροπία όλων. Από τους προπονητές και τους αθλητές, μέχρι τους γονείς και τους μάντατζερ. Όλοι όσοι περικλείουν το μπάσκετ. Κυρίως όμως – όπως είπαμε – να λέμε την αλήθεια. Έτσι θα βοηθήσουμε επί της ουσίας τα νέα παιδιά να πάνε μπροστά. Καλά είναι τα μεγάλα ονόματα, οι διαφημίσεις και οι λεζάντες αλλά πρέπει να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε την αλήθεια δίχως να κρυβόμαστε.
Όταν δούμε τα μειονεκτήματά μας, τα κατανοήσουμε και τα αποδεχθούμε, αυτό θα μας δώσει την ευκαιρία να δουλέψουμε περισσότερο και να κάνουμε κάτι καλύτερο στην ζωή και την καριέρα μας. Αν δεν δούμε το λάθος, πως θα δούμε το σωστό; Η νοοτροπία είναι αυτό που… πάσχει», κατέληξε και έχει απόλυτο δίκιο.
«Παλαιότερα έβγαιναν περισσότεροι παίκτες διότι… »
Μπορείς να πας στο «β» αν δεν έχεις πρώτα μάθεις το «α»; Δεν είναι λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται πως πέρα από τη νοοτροπία, υπάρχει ζήτημα και στα θεμελιώδη του μπάσκετ
Η άποψη πως δεν δίνεται η δέουσα προσοχή στις βασικές αρχές του σπορ όταν ένα παιδί αναπτύσσεται και λαμβάνει τις πληροφορίες σαν… σφουγγάρι, αλλά βιάζεται να περάσει – με την καθοδήγηση άλλων βέβαια – σε τεχνικές λεπτομέρειες και συστήματα, βρίσκει όλο και περισσότερους υποστηρικτές. Για τον ομοσπονδιακό τεχνικό της Εθνικής Εφήβων, η αλήθεια πάνως βρίσκεται κάπου στη μέση.
«Το πρώτο που έχουν ανάγκη τα παιδιά, είναι η εκμάθηση των βασικών του μπάσκετμπολ. Δηλαδή να σουτάρουν, να πασάρουν, να κινούνται χωρίς τη μπάλα, να ντριμπλάρουν, να μάθουν το 1 Vs. 1.
Μεγαλώνοντας, σε επίπεδο Παίδων και Εφήβων, αρχίζει να μπαίνει η τακτική προσέγγιση του παιχνιδιού όπου θα πρέπει φυσικά να καταλαβαίνουν τί γίνεται. Να προσαρμοστούν και σε αυτά», ανέφερε σχετικά και πρόσθεσε.
«Αυτό που πρέπει να δυναμώσει περισσότερο είναι ο ρόλος της ομάδας και του προπονητή. Θεωρώ πως τα παλαιότερα χρόνια, έβγαιναν περισσότεροι παίκτες γιατί ήταν αφοσιωμένοι στην ομάδα και τα όσα έλεγε ο εκάστοτε προπονητής.
Τη σήμερον ημέρα, τα πράγματα είναι πιο ρευστά. Αν ας πούμε δεν μ’ αρέσει κάτι, αλλάζω ομάδα και πάω αλλού. Ή δεν μ’ αρέσει αυτός ο προπονητής, θα πάω στον παραδίπλα που μου είπε καλύτερα λόγια και μου… χάιδεψε τα αυτιά. Τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να ακούνε την αλήθεια ακόμα κι αν είναι σκληρή και τους ενοχλεί. Μόνο όταν συμβεί αυτό, θα κατανοήσουν την ανάγκη για έξτρα προσπάθεια και δουλειά που θα φέρει και τη θωράκιση του χαρακτήρα τους.»
«Τίποτα δεν χαρίζεται»
Η συζήτηση ολοκληρώθηκε φυσικά και με ολίγον τι από Εθνική ομάδα. Ο Ιωσήφ Νικολαϊδης ανέλαβε head coach στο αντιπροσωπευτικό συγκρότημα την περασμένη Άνοιξη. Και μπορεί το πρώτο καλοκαίρι να μην εξελίχθηκε ιδανικά βάσει αποτελέσματος (10η θέση), γεγονός που δεν έκρυψε και ο ίδιος αφού οι μονάδες υπήρχαν στο EuroBasket U18 του Τάμπερε, παρόλα αυτά αποτέλεσε μία πολύ σημαντική πρόκληση και εμπειρία για όλους όσους την έζησαν.
Η συνέχεια το προσεχές καλοκαίρι (26/7 – 3/8) στο Βελιγράδι.
«Κρατάω την εμπειρία που ήταν δυνατή αν και το αποτέλεσμα σαφέστατα δεν ήταν αυτό που θέλαμε. Θα μπορούσαμε να είχαμε καλύτερη ομαδική αντίδραση.
Ήταν όμως και μία πρώτης τάξεως ευκαιρία και για τα παιδιά, για να δουν τον ανταγωνισμό που υπάρχει. Η πρόκληση της αντιμετώπισης αντιπάλων στην ηλικία τους που τα επόμενα χρόνια θα απασχολήσουν το ευρωπαϊκό μπάσκετ. Τίποτα δεν χαρίζεται. Η διαδικασία έχει ανηφόρα, έχει μεγάλο ανταγωνισμό και πολλές ώρες δουλειάς και μόχθου.
Τα παιδιά που είχα το προηγούμενο καλοκαίρι, είναι εξαιρετικά ταλέντα και χαρακτήρες. Ο δρόμος είναι μπροστά τους για να κάνουν πολλά πράγματα.
Η διαδικασία είναι ταχύρρυθμη, το καλοκαίρι για ένα ή ενάμιση μήνα. Πως θα μαζευτούν, θα φτιάξουν τις σχέσεις τους μεταξύ τους και το προπονητικό σταφ; Πως θα συνεργαστούν όλα αυτά τα γρανάζια μέσα και έξω από το γήπεδο. Η διαδικασία είναι πολύ γρήγορη και σίγουρα αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα και απαιτητικά κομμάτια», σημείωσε χαρακτηριστικά για τη… δύσκολη ζωή του ομοσπονδιακού προπονητή.
Μεταξύ άλλων ολοκλήρωσε τις σκέψεις του με το κατά πόσον θα μπορούσε η μετάβαση να γίνει πιο ομαλά, λέγοντας πως… «Ίσως με κάποια διήμερα μέσα στη χρονιά που θα μπορούσαν να μαζευτούν οι παίκτες. Το πρόγραμμα όμως είναι τόσο φορτωμένο για όλους που πρακτικά είναι δύσκολο για να συμβεί αυτό. Επίσης και εκτός των άλλων, τα παιδιά πέρα από αθλητές είναι και μαθητές. Ίσως κάποια τουρνουά που θα μπορούσαν να γίνουν.»
